Koszykarska przypadłość

Na całym świecie trwa walka z pandemią koronawirusa. Ogólnoświatowy kryzys dotyka wszystkie dziedziny życia. Nie funkcjonują szkoły, wyższe uczelnie. Mamy ograniczony dostęp do urzędów, bardzo mocno została okrojona lub zawieszona działalność wielu firm. Nie inaczej jest z działalnością sportową. I to nie tylko tą przez duże „S” (przełożone piłkarskie mistrzostwa Europy, igrzyska olimpijskie), ale także dotyczącą sportu lokalnego, ogólnopolskiego.

Przerwano wszystkie rozgrywki, odwołano treningi, zgrupowania, wyjazdy szkoleniowe. Wiele klubów stanęło przed ogromnymi wyzwaniami, głównie organizacyjno-finansowymi. Bo przecież sport to źródło utrzymania dla tysięcy osób: zawodników, trenerów, działaczy, organizatorów imprez, pracowników klubów i jednostek prowadzących działalność gospodarczą związaną ze sportem i rekreacją (ośrodki sportowe, kluby rekreacyjne, siłownie, bazy turystyczne). Tym samym wiele jednostek utraciło źródła dochodów z bieżącej działalności, zamroziło w inwestycjach infrastrukturalnych pokaźne środki finansowe, przerwało szkolenie, wstrzymało uczestnictwo w różnego rodzaju rozgrywkach, potraciło partnerów-sponsorów.

Tak jest między innymi w przypadku bliskiej Pabianicom koszykówce żeńskiej. W ostatnich latach w najwyższej klasie rozgrywkowej kobiet jedną z dominujących ról odgrywała Ślęza Wrocław, jeden z odwiecznych rywali z lat świetności pabianickiego Włókniarza i MTK. Wbrew pozorom oba kluby wiele łączy, a ich wieloletnia rywalizacja to piękna karta w ich historii. Dziś – jak donoszą ogólnopolskie media – wrocławski klub stanął przed nie lada dylematem utrzymania nowo powstałych obiektów i akademii koszykówki, a możliwością gry w ekstraklasie pierwszego zespołu seniorek, który w latach 2016, 2017 i 2018 zdobył dwa brązowe medale i tytuł mistrzyń kraju. Czy kolejny wielki koszykarski klub będzie musiał zaczynać wszystko od nowa? Oby nie, bo jak pokazują przykłady chociażby Włókniarza (MTK), ŁKS-u, AZS-u Lublin czy Karkonoszy Jelenia Góra, powrót na szczyt nie jest rzeczą łatwą. Raz już się Ślęzie udało, jak będzie tym razem? (klub wycofał się z rozgrywek w 2004 roku i powrócił do elity po 10 latach).

Historia koszykówki w Pabianicach i Wrocławiu jest bardzo podobna. Oba kluby przez lata rywalizowały o medale mistrzostw Polski, próbując przełamać dominację Wisły Kraków, Łódzkiego Klubu Sportowego, Olimpii Poznań czy klubu z Gdyni (Fota, Popharma VBW Clima). I Włókniarz (MTK) i Ślęza mają podobny dorobek oraz kilka ciekawych punktów wspólnych.

W historii żeńskich rozgrywek koszykarskich, które swoją inaugurację miały w 1929 roku (pierwszy mistrz to Cracovia), do sezonu 1980/1981 tytuły i medale rozdzielały pomiędzy siebie głównie zespoły z Łodzi, Krakowa, Warszawy i Gdańska, czyli: AZS Warszawa, IKP Łódź, Polonia Warszawa, AZS Poznań, Wawel Kraków, Wisła Kraków, Spójnia Warszawa, Zryw Łódź, Lech Poznań i Spójnia Gdańsk. Na mistrzowskim tronie najczęściej zasiadał AZS AWF Warszawa (14 razy), Wisła Kraków (14 razy) i ŁKS Łódź (4 razy, w tym 3 z rzędu). I to te kluby były wzorami do naśladowania dla innych. Kiedy w latach 50. i 60. rosła popularność gier zespołowych, w tym basketu, we Wrocławiu i w Pabianicach także powstały sekcje koszykarskie (Ślęza 1953, MKS Włókniarz 1966). Rozpoczęła się mozolna praca, by móc rywalizować z najlepszymi w kraju. Pabianiczanki do najwyższej klasy rozgrywkowej awansowały najpierw w 1973 roku, a następnie w 1977. Wrocławianki awans do I ligi uzyskały w 1980. I tak od sezonu 1980/1981 rozpoczyna się wieloletnia rywalizacja między naszymi klubami. Oto najciekawsze fakty z tej wieloletniej rywalizacji:

* liczba zdobytych medali – Włókniarz, MTK (16 – 4 złote, 7 srebrnych, 5 brązowych); Ślęza (11 – 2 złote, 4 srebrne, 5 brązowych)

* ilość sezonów w najwyższej klasie rozgrywkowej – Włókniarz, MTK, PTK (33 sezony); Ślęza Wrocław (30 sezonów)

* kłopoty organizacyjno-finansowe i wycofanie zespołów z rozgrywek PLKK – MTK (sezon 2007/2008); Ślęza (sezon 2003/2004)

* pierwszy medal MP – Ślęza w sezonie 1981/1982 (srebrny). Pabianiczanki swój pierwszy medal zdobyły w kolejnym sezonie 1982/1983 (brązowy)

* wrocławianki najlepsze w kraju w sezonie 1986/1987, kiedy pokonały w finale Wisłę Kraków 64:57 i 75:52. Skład mistrzowski z tamtego sezonu to: Beata Fajkowska, Barbara Klęczar, Iwona Kowalczyk, Katarzyna Kulwicka, Maria Lenczowska, Wioletta Lewandowska, Zuzanna Leżuch, Mariola Pawlak-Marzec, Mirosława Pabijasz, Teresa Swędrowska, Beata Szpilska, Lucyna Wierzbicka, Grażyna Wolska. Włókniarz zajął wtedy czwarte miejsce. Na mistrzowski tron podopieczne Henryka Langierowicza wstąpiły po raz pierwszy w sezonie 1988/1989

* w obu klubach występowały zawodniczki, które pod względem występów w barwach klubowych i ze średnią punktową są do dziś wzorem do naśladowania: Teresa Swędrowska (386 spotkań, 6830 pkt.), Maria Lenczowska (310, 3042 pkt.), Mariola Pawlak-Marzec (302, 5985 pkt.) oraz Renata Piestrzyńska (582 mecze), Marzena Głaszcz (500 spotkań), Małgorzata Storożyńska (442 mecze, 7285 pkt.), Małgorzata Kozera-Gliszczyńska (6621 pkt.), Elżbieta Trześniewska (5373 pkt.)

* pierwsza ligowa konfrontacja była w sezonie 1980/1981. Grano wówczas systemem par i na inaugurację sezonu do Łodzi (ŁKS) i Pabianic (Włókniarz) przyjechały zespoły beniaminków ligi, czyli Ślęza Wrocław i AZS Katowice. W sobotę, 8 listopada 1980 roku Ślęza przegrała z ŁKS-em 86:64 (39:33), a AZS uległ Włókniarzowi 87:73 (42:36). Po raz pierwszy pabianiczanki zagrały ze Ślęzą 9 listopada 1980 roku i pokonały rywalki po dogrywce 75:69 (40:37, 66:66). Punkty zdobyły: M. Kozera 24, T. Gburczyk 10, B. Malinowska 8, J. Nowacka 10, E. Kukieła 6, K. Grajda-Wieczór 8, M. Szymańska 4, A. Rzepkowska 4, B. Szymańska 6 i Jędrzejczak 1

* w 1999 roku MTK Pabianice i Ślęza Wrocław walczyły o brązowy medal (do trzech zwycięstw). Lepsze okazały się pabianiczanki, które w Pabianicach wygrały 102:57 i przegrały 62:63 oraz wygrały we Wrocławiu 61:55 i 67:63. W barwach MTK, które zdobyło 10 medal dla Pabianic, grały: Koryzna, Słabęcka, Binkowska, Głaszcz, Storożyńska, Trześniewska, Knop, Grabowska, Piątkowska, Piestrzyńska, Korgiel, Majewska

* w tym samym 1999 roku w Pucharze Ligi także lepsze były pabianiczanki, wygrywając 72:58 (32:30)

* w sezonie 2001/2002 MTK i Ślęza spotkały się w drugiej rundzie play-off. Znów lepsze (3:0) nasze zawodniczki, które awansowały do finału. Tam uległy Polpharmie Gdynia

* trzykrotnie pabianiczanki i wrocławianki meldowały się na podium w sezonach: 1992/1993 (Włókniarz 2 m., Ślęza 3 m.), 2000/2001 (MTK 2 m., Ślęza 3 m.), 2001/2002 (MTK 2 m., Ślęza 3 m.)

* po raz ostatni w najwyższej klasie rozgrywkowej oba kluby zagrały w listopadzie 2003 roku. MTK rozgromiło wtedy borykający się z kłopotami finansowymi klub występujący pod nazwą OCH!Ruchliński Wrocław 111:60. Skład MTK z tamtego meczu: Lamparska, Jaroszewicz, Głaszcz, Piestrzyńska, Trześniewska, Polakowa, Libicowa, Stefańczyk. Wkrótce wrocławianki wycofały się z rozgrywek

* oba kluby miały w swych szeregach wybitne zawodniczki. Należały do nich m.in. dwie świetne środkowe Małgorzata Kozera-Gliszczyńska i Mariola Pawlak-Marzec. Ich współpraca i sportowa rywalizacja w reprezentacji Polski dała biało-czerwonym dwa srebrne medale mistrzostw Europy w 1980 i 1981 roku

* w barwach obu klubów grały tak znane zawodniczki jak: Beata Binkowska Predehl, Emilia Lamparska-Tłumak, Olga Żytomirska-Urbanowicz (zdobyły ze Ślęzą brązowe medale w sezonie 2001/2002) czy Agnieszka Pałka-Majewska (mistrzyni ze Ślęzą z roku 2017)

* Leszek Marzec, mąż Marioli Pawlak, jednej z najwybitniejszych koszykarek w historii Ślęzy, był drugim trenerem MTK w sezonach 2005/2006 i 2006/2007. Pierwszym szkoleniowcem był wówczas Tomasz Herkt. Ponownie na pabianickiej ławce trener Marzec pojawiał się podczas I-ligowych konfrontacji PTK z JAS-FBG i CTL Sosnowiec w sezonach 2019/2020, którego był szkoleniowcem.

* Małgorzta Kudłak, córka Marioli Pawlak, grała w pabianickim klubie w latach 2005/2007. Później w sezonie 2008/2009 reprezentowała barwy Ślęzy

* oba kluby bardzo często zmieniały nazwy, przekazując prawa tytularne firmom sponsorującym ich działalność (MTK Heros, MTK Prospan, MTK Star Foods, PZU Polfa, SolPark Pabianice – Polifarb, Dekoral, Warta, Toya, OCH!Ruchliński Wrocław)