„Bies tam nie dowiedzie, gdzie baba dojedzie”. 8 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Kobiet. Przyjrzyjmy się niezwykle ciekawej i trudnej historii tego światowego święta.
Pierwszy raz dzień ten obchodzony był 28 lutego 1909 roku. Ustanowiony został przez Socjalistyczną Partię Ameryki po zamieszkach i strajkach w Nowym Jorku. Początki Święta Kobiet wywodzą się z ruchów robotniczych. Jak jednak do tego doszło?
Trochę historii
Manifestacja z 1909 roku miała upamiętnić 15-tysięczny protest pracowników branży odzieżowej z 8 marca 1908 roku. Podczas marszu domagano się praw ekonomicznych i politycznych dla kobiet. Strajk ten miał równocześnie przypomnieć bunt kobiet z fabryki bawełny z 1857 roku. Decyzja o ustanowieniu Międzynarodowego Dnia Kobiet została podjęta w 1910 roku w Kopenhadze. Przegłosowano to podczas zjazdu kobiet związanych z II Międzynarodówką.
19 marca 1911 odbył się pierwszy Międzynarodowy Dzień Kobiet. Było to w Austrii, Szwajcarii, Niemczech i Danii. Ulicami przeszły manifestacje kobiet walczących o równouprawnienie ekonomiczne i społeczne. Pierwsze obchody Dnia Kobiet były związane nie tylko z dyskryminacją żeńskiej części społeczeństwa. Przed I wojną światową łączono je bowiem z demonstracjami antywojennymi. 8 marca (23 lutego według kalendarza juliańskiego) 1917 roku przez Petersburg przeszła manifestacja feministyczno-komunistyczna pod hasłem „chleba i pokoju”, rozpoczynająca rewolucję lutową. Cztery dni później abdykował car Mikołaj II. Jedną z pierwszych decyzji Rządu Tymczasowego było przyznanie kobietom praw wyborczych. Dla kobiet domagano się także prawa do obejmowania stanowisk publicznych, praw do pracy i szkoleń zawodowych oraz zaprzestania dyskryminacji w miejscu pracy.
Po rewolucji październikowej Aleksandra Kołłontaj (feministka bolszewicka) przekonała Włodzimierza Lenina do ustanowienia 8 marca oficjalnym świętem kobiet w Rosji. Tak też się stało. Do 1965 roku był to normalny dzień pracy, a 8 maja 1965 roku dekretem Prezydium ZSRR Dzień Kobiet ustanowiono wolnym od pracy „w celu upamiętnienia zasług kobiet sowieckich w budowie komunizmu, w obronie ojczyzny podczas wielkiej wojny ojczyźnianej, ich heroizm i bezinteresowność na froncie i na tyłach, a także w celu zaznaczenia dużego wkładu kobiet w umacnianie przyjaźni między narodami i walkę o pokój”.
Jak jest współcześnie
Dzień Kobiet jest obecnie oficjalnym świętem m.in. w: Albanii, Azerbejdżanie, Białorusi, Brazylii, Bułgarii, Kamerunie, Chinach, Kazachstanie, Mongolii, Czarnogórze, Rumunii, Rosji, Serbii, Ukrainie, Wietnamie, Włoszech, Zambii i Tunezji. W ten szczególny dzień mężczyźni obdarowują swoje bliskie i znajome kobiety kwiatami, słodyczami i drobnymi upominkami.
W Rosji i we Włoszech panie najczęściej obdarowywane są gałązkami akacji srebrzystej i czekoladami. Na terenie Bułgarii, Rumunii, Bośni i Hercegowiny, Brazylii, Mołdawii, Serbii, na Węgrzech, w Chorwacji, Macedonii, Słowenii i Czarnogórze kobiety najczęściej dostają bukiety kwiatów. W Rumunii i Portugalii 8 marca spotykają się na spotkaniach i przyjęciach „tylko dla pań”. W Święto Kobiet panie obdarowywane są również przez swoich pracodawców, współpracowników czy uczniów.
Dawniej i dziś w Polsce
W Polsce Dzień Kobiet był szczególnie popularny w PRL-u. Panie obdarowywano kwiatami, szczególnie goździkami, a później tulipanami. W szkołach i zakładach ofiarowywano rajstopy, ręczniki, ścierki, kawę czy mydło. Publikowano portrety kobiet z różnych sektorów życia gospodarczego. Było to w zgodzie z opinią Władysława Gomułki, że „nie ma dziś w Polsce dziedziny, w której kobiety nie odgrywałyby ważnej roli”. Współcześnie panowie – dziadkowie, ojcowie, bracia, synowie, zięciowie, koledzy, współpracownicy, podwładni – obdarowują płeć piękną kwiatami (tulipanami, różami), bombonierkami, czekoladami, winem czy drobiazgami, jak kosmetyki lub kubki.
Wszystkim paniom życzymy samych serdeczności!
Redakcja
