W obozie zwana „Mamą”, „Mateczką”. Zawsze wierzyła, że nie ma sytuacji bez wyjścia – wystarczy słuchać głosu Boga. Została patronką szkoły położnych nad Dobrzynką.
Życie i działalność patronki
Stanisława Leszczyńska urodziła się 8 maja 1896 roku w Łodzi. Po ukończeniu Szkoły Położnych w Warszawie (1922r.) zaczęła pracować w Łodzi jako położna. W czasie okupacji udzielała pomocy Żydówkom w Litzmannstadt Getto. W lutym 1943 roku Stanisława wraz z córką Sylwią zostały osadzone w więzieniu kobiecym, a następnie wywiezione 17 kwietnia 1943r. do obozu Auschwitz-Birkenau – jako więzień nr 41335, gdzie pracowała jako położna aż do 27 stycznia 1945 roku, tzn. wyswobodzenia obozu przez Armię Czerwoną. W obozie przyjęła ponad trzy tysiące porodów od kobiet różnych narodowości. Panowały tam nieludzkie warunki. Ściany w barakach były z dziurami, którymi wlewała się woda i wchodziły szczury. Antysanitarne warunki sprzyjały rozwojowi tyfusu brzusznego i plamistego, powodując potęgowanie zgonów. Stanisława także zachorowała, ale nadal odbierała porody, często nawet skomplikowane – wszystkie urodzone dzieci były zdrowe i robiono im tatuaż z numerem matki. Służba więzienna najczęściej zabierała je rodzicielkom i topiła w beczce z wodą, a następnie ciała wyrzucano przed barak. Były rozszarpywane przez szczury. Tak zginęło ok. 1500 dzieci. Od maja 1943 roku dzieci, które miały jasne włosy i oczy niebieskie, wysyłano do Nakła, gdzie przeszły wynarodowienie. Niektóre dzieci udało się utrzymać przy życiu, ukrywając je w różnych miejscach, nawet pod podłogą. Tak przeżyło trzydzieścioro dzieci.
Natomiast więźniarki, które ciężko chorowały, umierały śmiercią naturalną lub ginęły w komorach gazowych. Córka Sylwia Leszczyńska także zachorowała ciężko, lecz udało się jej przeżyć i nadal pracować.
Stanisława Leszczyńska przez swoje obozowe podopieczne nazywana była „Mamą”, „Mateczką”, i zawsze wierzyła, że nie ma sytuacji bez wyjścia – wystarczy słuchać głosu Boga. Potrafiła się oprzeć dr. Josefowi Mengele, który wydał polecenie, by dzieci urodzone zabijać.
Za heroiczne dokonania jej nazwisko, jako jednej z czterech wybitnych Polek ostatniego tysiąclecia, umieszczono na Kielichu Życia i Przemiany Narodu złożonym przez pielęgniarki na Jasnej Górze jako wotum podczas uroczystości 3 maja 1982 roku.
Stanisława Leszczyńska po wyzwoleniu wróciła razem z córką do Łodzi. Powrócili również syn Henryk, Stanisław i Bronisław. Mąż nie wrócił – zginął w Powstaniu Warszawskim. Stanisława rozpoczęła pracę jako położna oraz jako wolontariuszka w Kościele katolickim. Zmarła 11 marca 1974 roku. Jej grób, jako Grób Sługi Bożej Stanisławy Leszczyńskiej, znajduje się w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi przy ulicy Kościelnej 8/10. W roku 1992 rozpoczął się proces jej beatyfikacji.
Historia szkoły
Warto przypomnieć, że Szkoła Położnych w Pabianicach powstała w 1954 roku dzięki staraniom Michaliny Tatarkówny, która budynek Wojewódzkiego Domu Partii PPR przy ulicy Zamkowej 1 przeznaczyła na jedyną w województwie Szkołę Położnych i internat dla 120 słuchaczek. W późniejszych latach otwarto tu również wydział pielęgniarstwa. Początkowo przyjmowano kandydatki po dziewięciu klasach liceum ogólnokształcącego, a następnie po ukończeniu liceum ogólnokształcącego i przemianowano na Medyczne Studium Zawodowe.
W związku ze zbliżającą się rocznicą 30-lecia szkoły poczyniono wiele prac związanych z remontem budynku szkoły i internatu. Następnie przystąpiono do wyboru patrona przynoszącego chlubę absolwentom. Po zapoznaniu się z zasługami Stanisławy Leszczyńskiej, położnej oświęcimskiej, i pozytywnej ocenie ustalono, że będzie to święto połączone ze zjazdem absolwentek i wyznaczono datę na 12 maja 1984r.
Uroczystość nadania imienia Stanisławy Leszczyńskiej Medycznemu Studium Zawodowemu w Pabianicach odbyła się w sali widowiskowej Pabianickich Zakładów Tkanin Technicznych przy ulicy Partyzanckiej. Wśród zaproszonych gości widocznych na zdjęciu w pierwszym rzędzie byli (od lewej strony: lekarz wojewódzki wydz. zdrowia Ryszard Małachowski i wizytator mgr M. Rzepkowska (niewidoczna na zdjęciu), wizytator Danuta Kapruziak, kurator oświaty i wychowania Zygmunt Mikołajczyk, Sylwia Leszczyńska-Gross, syn Henryk Leszczyński, syn Stanisław Leszczyński, syn Bronisław Leszczyński i wnukowie. Obecni byli także przedstawiciele władz Miasta Pabianic, np. prezydent Bogdan Kunka. Były poczty sztandarowe ze szkół pielęgniarskich w Łodzi. Była również współwięźniarka, która przyjechała z Londynu.
Na wstępie uroczystości dyrektor studium mgr Zdzisława Gąsiorowska powitała przybyłych gości i odczytała referat będący podsumowaniem 30-letniego dorobku dydaktyczno-wychowawczego oraz życia zawodowego i rodzinnego Stanisławy Leszczyńskiej. Następnie kurator oświaty Zygmunt Mikołajczyk odczytał akt nadania studium imienia Stanisławy Leszczyńskiej. Dyrektor zaprezentowała nowy sztandar szkoły ufundowany przez Zakład Opiekuńczy i Radę Rodziców. W dalszej części zabierali głos zaproszeni goście, a wśród nich także syn Henryk i syn Bronisław Leszczyńscy.
Po części oficjalnej odbyła się część artystyczna, w której młodzież przedstawiła obraz z życia obozowego – Wigilię więźniarek w Oświęcimiu. Następnie goście udali się do budynku szkoły, gdzie zwiedzili Izbę Pamięci Patronki oraz Dom Słuchacza.
Uroczystość ta pozostała na trwale w pamięci słuchaczek – absolwentek oraz pedagogów i pracowników studium. Jesteśmy dumni, że „mieliśmy” patronkę Stanisławę Leszczyńską, która może być przykładem dla wielu pokoleń, nie tylko jako położna, ale również jako człowiek silny, odważny, dbający o życie i zdrowie istnień ludzkich.
Jednak dla absolwentek i mieszkańców Pabianic jest to ogromna przykrość, że Medyczne Studium Zawodowe im. Stanisławy Leszczyńskiej nie funkcjonuje od 1994 roku, a jest jedynie tylko historią i wizytówką niszczejącego budynku przy ul. Zamkowej 1, który to w roku 1983 przeszedł gruntowny remont.
opracowała: Zdzisława Gąsiorowska
foto: zbiory prywatne
