5 lat temu, 1 kwietnia 2016 roku, zmarł generał brygady Aleksander Arkuszyński, pseudonim „Maj”. Miał 98 lat.
Był członkiem AK, walczył w partyzantce, także po wejściu sowietów. Zasłynął akcją odbicia żołnierzy AK z posterunku Urzędu Bezpieczeństwa przy ul. Gdańskiej w Pabianicach. Generał jest patronem jednej z naszych ulic.
Aleksander Arkuszyński urodził się 27 lutego 1918 roku w Dąbrowie nad Czarną. Był kawalerem Orderu Virtuti Militari, został także dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych.
Walczył w wojnie obronnej 1939r. jako podchorąży, dowódca drużyny 18. Pułku Piechoty. W październiku dostał się do niewoli niemieckiej, skąd udało mu się zbiec. Rozpoczął działalność konspiracyjną. W styczniu 1940r. wszedł w szeregi Związku Walki Zbrojnej i został komendantem konspiracyjnej placówki w gminie Radonia – Obwód Opoczno. Od lipca 1943r. walczył na tym terenie w oddziale partyzanckim AK „Trojan”, przeorganizowanym następnie w oddział „Wicher”, gdzie cały czas pełnił funkcję zastępcy dowódcy oddziału. W listopadzie 1943 awansował do stopnia podporucznika. Od połowy lutego 1944r. w uznaniu zasług bojowych powierzono mu dowództwo nad partyzanckim oddziałem „Grom”. W lipcu 1944 w ramach planu „Burza” został wcielony ze swym oddziałem do 25. Pułku Piechoty AK, gdzie został mianowany dowódcą plutonu. Oddział „Maja” uczestniczył w niezliczonych potyczkach i walkach.
Po wejściu wojsk sowieckich był zmuszony do ukrywania się. Wszedł w szeregi ROAK (Ruchu Oporu Armii Krajowej) na terenie Obwodu Łask w Inspektoracie Łódź, tam został dowódcą 25-osobowego oddziału partyzanckiego „Zryw”. Dowodził akcją rozbicia Urzędu Bezpieczeństwa w Pabianicach i uwolnienia więzionych akowców.
W 1945r. po decyzji o rozwiązaniu AK i ujawnieniu się dostał się na studia w Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego w Łodzi, ale tuż przed egzaminem dyplomowym w lipcu 1949r. został aresztowany i pod fałszywymi zarzutami sądzony. Po uniewinnieniu w 1951r. skończył studia na Politechnice Łódzkiej jako inżynier chemik spożywczy. Wraz z żoną zamieszkał w Ksawerowie, tutaj pracował między innymi jako kierownik przetwórni spożywczej.
Generał działał aktywnie na rzecz utrwalania wiedzy o czynach ruchu oporu. Był współtwórcą powołania Światowego Związku Żołnierzy AK w Łodzi. Otrzymał tytuły: „Honorowego Obywatela Miasta Pabianic”, „Zasłużonego dla Powiatu Opoczyńskiego”, „Honorowego Obywatela Miasta Piotrkowa Trybunalskiego”, „Zasłużonego dla Gminy Ksawerów”.
Aleksander Arkuszyński był autorem książek: „Przeciw dwóm wrogom”, „Sąd nad żołnierzem AK z kulą w głowie”, „1945 – moja dalsza walka. Wyzwolenie… ale czy niepodległość”. Chętnie brał udział w spotkaniach z młodzieżą.
– Pierwszy raz generał odwiedził naszą szkołę, gdy nadawano jej imię Armii Krajowej – wspomina Grzegorz Hanke, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 15 (wcześniej Gimnazjum nr 2). – Potem był wielokrotnym gościem na uroczystych akademiach oraz lekcjach historii. Młodzieży opowiadał z humorem o ciężkich czasach wojny.
Generał zmarł 1 kwietnia 2016 roku w Ksawerowie w wieku 98 lat. Pochowany został 8 kwietnia na cmentarzu katolickim Łódź-Doły przy ul. Smutnej.
