Dziś, 20 marca, obchodzimy pierwszy dzień wiosny.
Po zimnej, szarej zimie nareszcie nadchodzi wiosna, a wraz z nią wytęsknione słońce, ciepło i dłuższe dni. Pierwszy dzień wiosny obchodzony jest w dniu równonocy wiosennej, który najczęściej przypadał 21 marca. Dlaczego więc w 2023 roku obchodzimy go dzień wcześniej?
Nie każdy wie, że wraz z przybliżaniem się do końca stulecia pierwszy dzień wiosny wypada właściwie 20 marca. Związane jest to z ruchem precesyjnym naszej planety, którego nie uwzględnia kalendarz (różnica czasu trwania roku kalendarzowego i zwrotnikowego, wyrównywana poprzez stosowanie kalendarza gregoriańskiego; tzw. efekt „spóźniania się kalendarza”). W 2011 roku pierwszy dzień wiosny przypadał 21 marca o godzinie 00.21, a wszystkie kolejne, aż do roku 2043, będą wypadać 20 marca. Od 2044 roku wiosna będzie przychodzić do nas 19 albo 20 marca. Dopiero w roku 2102 pierwszy dzień wiosny „wskoczy” znów na 21 marca. Astronomiczna wiosna trwa do momentu przesilenia letniego, czyli do około 22 czerwca.
W chrześcijaństwie wiosna wiąże się silnie z obchodami wielkanocnymi, silnie odwołującymi się do budzącej się do życia natury oraz wcześniejszych wierzeń. W religiach słowiańskich również bowiem celebrowało się nadejście tej pory roku – obchody związane były z tzw. świętem Jarych Godów. Wiele ludowych zwyczajów Wielkiej Nocy wywodzi się z czasów przedchrześcijańskich i nawiązuje do tego wyjątkowego dla Słowian dnia. Tradycyjnym, ludowym zwyczajem związanym z pierwszym dniem wiosny było np. topienie lub palenie Marzanny. Dawniej Marzanna uosabiała boginkę śmierci, którą należało wynieść ze wsi i spalić lub utopić. Wierzono, że symboliczne zabicie postaci uosabiającej śmierć zapewni powrót życia, czyli wiosny. Obecnie Marzanna nie uosabia już śmierci, a raczej zimę, którą „wyprasza się”, by ustąpiła miejsca wiośnie.
