W maju przypada 80. rocznica likwidacji pabianickiego getta. Obchody będą połączeniem różnych inicjatyw, które organizują UM, muzeum, TMDP, SFOP i „Podróż przez Pabianice”. Pomysłów jest wiele.
Główne uroczystości odbędą się w niedzielę, 15 maja – poinformowano dziś na konferencji prasowej w ratuszu. Rozpoczną się o godz. 12.00 przy ul. Bóźnicznej, w miejscu dawnej synagogi. Tamtejsza pamiątkowa tablica zostanie wymieniona, bo aktualna zawiera błąd historyczny. Synagoga nie została bowiem zniszczona przez hitlerowców w czasie II wojny światowej.
Na nowej tablicy o wymiarach 100×65 cm umieszczony zostanie napis: „W tym miejscu od 1847 roku stała synagoga służąca żydowskiej społeczności Pabianic. Zdewastowany przez nazistów podczas drugiej wojny światowej budynek rozebrano w 1960 roku. Pamięci pabianickich Żydów w 80. rocznicę likwidacji getta Maj 2022/Ijar 5782”. Treść zapisana zostanie w trzech językach: polskim, jidysz i angielskim. Tuż obok na kamienicy powstanie czarno-biały mural przedstawiający dawną synagogę. Namaluje go pabianicki artysta Adam Wirski „Kruk”.
– Później, o 12.30 odbędzie się organizowany przez TMDP marsz pamięci ofiar „Marsz Żywych”, od ul. Bóźnicznej do miejsca, w którym znajdzie się głaz z pamiątkową tablicą, czyli rogu ul. Wyspiańskiego i Zamkowej. Jak wiemy, w maju 1942 roku, po likwidacji pabianickiego getta Żydów przyprowadzono ul. Zamkową na stadion Towarzystwa Sportowego „Kruschender” – mówiła wiceprezydent Aleksandra Jarmakowska-Jasiczek. – Nowe miejsce pamięci zostanie odsłonięte o godzinie 13.00.
Kamień, mający u podstawy około 2 metrów, umieszczony zostanie na trawniku u zbiegu Wyspiańskiego i Zamkowej. Będzie symbolicznie obudowany kostką, po której Żydzi przeszli po likwidacji getta. Głaz podarowała pabianicka firma „Łuk Mar”. To ona zajmie się zagospodarowaniem tego terenu.
Na kamieniu znajdzie się tablica o wymiarach 70×55 cm z napisem: „W tym miejscu, w dniach 16-18 maja 1942 roku, na stadionie Towarzystwa Sportowego „Kruschender” naziści zgromadzili Żydów z likwidowanego getta. Po przeprowadzonej selekcji 3200 osób wywieziono i zamordowano w obozie zagłady w Kulmhof (Chełmno nad Nerem), 3600 osób deportowano do łódzkiego getta. Zaledwie 150 Żydów powróciło po wojnie do Pabianic. Pamięci pabianickich Żydów w 80. rocznicę likwidacji getta Maj 2022/Ijar 5782”. Pamiątkowa tablica z treścią w trzech językach została ufundowana ze środków muzeum i promocji miasta.
– Właśnie trwają ustalenia z wykonawcą remontu tramwajowego, aby jedne i drugie prace ze sobą nie kolidowały. W tym momencie, w tamtym miejscu układany jest chodnik – dodał prezydent Grzegorz Mackiewicz.
Inne planowane wydarzenia:
• Klub Podróż przez Pabianice szykuje wystawę fotografii terenów getta
• W kinie „Tomi” odbędzie się projekcja filmu „Sarid” z wykładem historycznym 15 maja dla wszystkich, a 16 maja dla szkół średnich
• W chodnik na ul. Warszawskiej wmurowane będą tablice wyznaczające granice getta. Obie inicjatywy należą do Towarzystwa Miłośników Dziejów Pabianic
• Stowarzyszenie Forum Odpowiedzialnych Pabianiczan zaplanowało wystawy, prelekcje, spotkania z ekspertami, koncert plenerowy i Festiwal Kultury Żydowskiej
• 14 maja Muzeum Miasta Pabianic organizuje „Noc muzeów” o tematyce żydowskiej
To ramowy program obchodów. Szczegóły poszczególnych wydarzeń zostaną przedstawione później.
Lepiej późno niż wcale. Szkoda że do tej pory nic w tej kwestii się nie działo. Nawet błędnej tablicy nikomu nie chciało się wymienić. Dobrze że ktoś się w końcu bierze za godne upamiętnienie dawnych mieszkańców Pabianic.
cieszę się, że władze Pabianic pochylają się nareszcie nad tą sprawą . U nas trochę licho z historycznymi miejscami, brak tablic itp
hmmm Ukraińcy żydzi a gdzie w tym wszystkim Polacy? może najpierw zajmiemy się godnie rodakami a dopiero później weźmiemy się za inne nacje???
Zapowiada się ciekawie. To dobrze, że Żydzi zostaną honorowo upamiętnieni.